Overal lees je over duurzaamheid en ESG-wetgeving en reporting. De trainingen en opleidingen schieten als paddenstoelen uit de grond.
Binnen onze coöperatie is het een veelbesproken thema. We willen graag met jullie delen hoe wij tegen deze materie aankijken.
We vinden dat het bij duurzaamheid gaat over een steentje bijdragen of een steen verleggen in de rivier. We vinden dat ESG nu teveel gaat over boekhouding, en niet over of de wereld nou beter wordt van bepaalde acties en maatregelen. Teveel nadruk op reporting, te weinig nadruk op échte veranderingen die de wereld beter maken.
We zien in de praktijk dat toezichthouders daarin niet altijd een positieve bijdrage leveren, met als gevolg dat bestuurders proberen de ESG-regels beheersbaar te maken als ‘cover your ass’, uit angst voor toezichthouders, DNB en accountants. Adviserende en controlerende organisaties hebben er een mega-verdienmodel van gemaakt en er ontstaan zelfs nieuwe 2delijnsafdelingen onder de vlag van ‘ESG’. Er is een hele nieuwe vorm van regelzucht en beheerskramp ontstaan rondom dit thema, en dat draagt niet als vanzelf bij aan ‘een betere wereld’. Organisaties schieten in de controlereflex en vergeten de gedachte achter de wetgeving. Een logische en menselijke reactie, maar wat schieten we ermee op?
Wat kan ACS Insight als coöperatie doen?
Het begint bij onszelf: we proberen steeds duurzame keuzes te overwegen. Is het ok om voor een uurtje praten naar Krakau of Washington te vliegen? Hoe slaan we data op? Is die diesel nog wel van deze tijd? De meeste coöperatieleden rijden elektrisch, en sommigen vliegen uit principe al jaren niet meer. Lukt dat altijd? Zeker niet. Voelt het soms als een druppel op een gloeiende plaat? Zeker! Maar als iedereen zijn steentje bijdraagt, heeft dat samen grote impact.
In ons werk met klanten kunnen we ook stappen zetten. Wat ons betreft valt onder duurzaamheid ook dat we geen energie steken in irrelevante zaken en die irrelevantie ter sprake brengen! Dat begint al met zelf duurzame inzichten geven op basis van goed onderzoek. We willen dus geen maatregelen opleggen of acties opschrijven zonder gedegen onderzoek of waarvan je niet weet of het effect positief gaat zijn.
Toezichthouders geven we met voldoende emotie aan welke energie hun rules-based verplichtingen de organisatie kost en vragen hen zich te verdiepen in en genoegen te nemen met wat voor de organisatie passend is en vaak al gebeurt. We zijn graag bereid hun ‘rules’ om te vormen in ‘principles’: van Hoe naar Wat moet worden bereikt of voorkomen.
Duurzaamheid nastreven door aan te geven wat niet meer mag geeft negatieve energie. Met kennis van wat al gebeurt in stapjes bedenken welke duurzaamheidwinsten te bereiken zijn, gééft energie. Het begrip voor dergelijke veranderingen kost geen moeite. Bedenk dat mensen geen moeite hebben met verandering, wél met veranderd worden Ook willen we eigenlijk geen onderzoeken meer uitvoeren waarvan je vooraf al kunt aanvoelen dat niemand iets gaat doen met de uitkomsten. Zonde van het geld: kan de organisatie beter besteden aan hun werknemers, verduurzamingsmaatregelen of aan het oplossen van al bekende problemen.
In plaats van rapporteren over ESG, faciliteren we liever duurzaamheidsdialogen. Kun je binnen de organisatie het échte gesprek voeren? Wat helpt of hindert de organisatie om duurzamere keuzes te maken? Hoe duurzaam zijn we echt? En vinden we dat ok?
We kunnen positieve voorbeelden uit ons netwerk zichtbaar maken, bestuurders en leiders coachen om te gaan met de regelreflex die overal opdoemt.
We willen ook duurzaamheid stimuleren via anderen. We willen graag ook meer invloed op pioniers in duurzaamheid/ techniek/ start-ups, die groeien en daardoor meer ‘beheersing’, lees stabiliteit nodig hebben om succesvol te kunnen groeien. We willen hen helpen met alternatieve manieren van beheersing, die minder gaan over ‘regels om de regels’, maar meer het Rijnlandse denken omarmen in plaats van het Angelsaksische.
Vragen die we graag met jullie vastpakken zijn:
- Wat kan de 2e en 3e lijn doen om de intrinsieke motivatie aan te wakkeren om duurzamer te handelen?
- Hoe kun je anderen helpen om op een andere manier dan met ‘ESG-boekhouding’ te verantwoorden?
- Kan en mag je idealistischer zijn als adviseur en auditor/ onderzoeker?
Inspiratie
Voor wat inspiratie om direct mee aan de slag te gaan hebben we twee tips:
- Volg met je team, je organisatie, familie of vriendengroep The Week (van Frederic Laloux, bekend van het boek ‘Reïnventing Organisations’). Wij hebben dat als ACS Insight gedaan en dat leidde tot mooie gesprekken en weer enkele stapjes.
- Wat nu?! — Het boek van Thijs Homan lezen. Hierin zet hij met Rob Wetzels de klimaatproblematiek uiteen, bezien vanuit het sociaal complexiteitsperspectief. Welke perspectieven leven er zoal rondom dit thema? Het biedt bovendien een nieuw perspectief op grootschalige gedragsverandering.
